Srpska pravoslavna crkva danas obilježava svetu Varvaru.
Pravoslavni vjernici danas slave praznik posvećen svetoj velikomučenici Varvari, kojoj u crkvenom kalendaru nije posvećeno crveno slovo, ali ovu svetiteljku veliki broj porodica slai kao krsnu slavu. Ipak, mnoga vjerovanja i narodni običaji posvećeni su današnjem prazniku.
Običaj je da se danas sijje žito, što je posebno negovano u porodicama sa malom djecom. Naime, žito koje djeca posiju u plitak tanjir ili činijicu danas, trebalo bi da ozeleni do Božića.
Kult ove svetiteljke jednako je slavljen i na Istoku i na Zapadu, a kod nas se već vijekovima njeguje običaj da se danas kuva “varica” od raznih žitarica, koja se jede tokom narednih dana. Varica se uveče ostavi da uvri pored vatre u loncu, pa se sutra na Varvarin dan gleda sa koje je strane navrilo, pa se kaže da sa te strane u polju treba sijati pšenicu, ako se želi dobar rod. Vareno žito se jede u kući, njim se posipa mjesto gdje se uzima voda za piće, a miješa se i sa soli, pa se daje stoci.
Naši stari kažu da od današnjeg dana dan počinje da raste, a noći su sve kraće i do Božića dan bude pola sata duži, od kada počinje naglo da raste.
To čine i rimokatolici. Na Zapadu se na njen dan stavlja u vodu grančica višnje ili trešnje, da bi procvjetala za praznik Rođenja Hristova. U Republici Srpskoj Sveta Varvara obeležava se kao Dan rudara.
Ko je sveta velikomučenica Varvara
Sveta velikomučenica Varvara živjela je u četvrtom vijeku u Maloj Aziji i mučenički postradala radi vere. Varvara je bila izuzetno lepa i mudra devojka i otac je, u želji da je sačuva, zatvorio u kulu svoga dvorca okruženu bogatstvom, udobnostima i sluškinjama.
U toj usamljenosti Varvara je svojim blistavim umom dosegla do saznanja o Tvorcu i Gospodu iako je niko nije imao tome poučiti. Kada je jednom uspela da pobjegne iz kule, Božjim promislom srela je neke hrišćanke od kojih je saznala ono što je i sama naslućivala.
Vratila se u kulu i u svom kupatilu prosjekla i treći prozor kao simbol Svete Trojice, a prstom, kao gvožđem izdubila krst u kamenom zidu. Iz njene stope na podu kupatila proključao je izvor žive vode koja je lečila mnoge bolesti. Kada je sve ovo saznao surovi otac, prijavio je ćerku načelniku Martijanu. Bacili su je u tamnicu i mučili je zajedno sa još jednom hrišćankom, Julijanijom.
