Republika Srpska je postojana podrška putu BiH ka članstvu u EU, a veliki trud zvaničnika iz Republike Srpske odigrao je centralnu ulogu da BiH zaradi odluku EU o otvaranju pregovora, jer su posljednjih mjeseci marljivo radili na pregovorima i sprovođenju prioritetnih reformi na putu ka članstvu u EU, navodi se u drugom dijelu 31. izvještaja Republike Srpske Savjetu bezbjednosti UN.
U Izvještaju se naglašava da Republika Srpska pozdravlja odluku Evropskog savjeta o otvaranju pregovora sa BiH i zahvalna je EU što je prepoznala mukotrpne napore zvaničnika svih konstitutivnih naroda u BiH.
“Ministar inostranih poslova /u Savjetu ministara/ Elmedin Konaković, predstavnik jedne od vladajućih bošnjačkih stranaka u BiH, s pravom je pohvalio `nadljudske napore naše koalicije`”, navodi se u Izvještaju Srpske.
u dokumentu se ističe da Republika Srpska podržava BiH u tome da istovremeno ispuni sve preostale elemente iz 14 ključnih prioriteta, da podržava sprovođenje odluke u peredmetu “Sejdić-Finci” i sličnih odluka Evropskog suda za ljudska prava time što predlaže da za nosioce funkcija iz Republike Srpske bude ukinut nacionalni predznak.
U Izvještaju se napominje da je Republika Srpska godinama marljivo radila na evropskim integracijama i da je ostvarila značajan napredak na postizanju ciljeva koje je EU zacrtala u svojim izvještajima o BiH.
Do sada je nekoliko hiljada propisa Republike Srpske prošlo proceduru usaglašavanja i ocjenjivanja usklađenosti sa pravnim tekovinama EU.
“Pozdravljajući odluku Evropskog savjeta, predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik rekao je da je to `priznanje svim građanima i političkim snagama koje se uporno zalažu za jačanje međusobnog uvažavanja, dogovora i kompromisa između Srba, Bošnjaka i Hrvata`. Istakao je da se `ovom odlukom jačaju temelji na kojima je Republika Srpska spremna da jača dejtonsku BiH, koja podjednako pripada svima`”, navodi se u Izvještaju.
U ovom dokumentu se poručuje da snažna podrška Republike Srpske integraciji BiH u EU dokazuje evropsku orijentaciju Republike Srpske prema budućnosti i opovrgava, jednom za svagda, zlonamjernu laž da Republika Srpska prima naređenja od strane sile.
Iz Republike Srpske se navodi da ne postoji nikakva kontradikcija između članstva u EU i složene ustavne strukture BiH zagarantovane Dejtonskim sporazumom.
Napominje se da članice EU, poput NJemačke, Belgije i Španije, uspješno ispunjavaju obaveze koje proizlaze iz članstva u EU iako imaju sisteme u kojima teritorijalne jedinice u njihovom sastavu imaju visok stepen autonomije, te da federalna ustavna struktura BiH i Ustavom propisani mehanizmi zaštite njenih konstitutivnih naroda doprinose bezbjednosti i BiH i Evrope.
“U BiH postoje moćne političke snage koje su naklonjene džihadizmu. Srećom, Ustav BiH sadrži odredbe koje ograničavaju moć i obezbjeđuju zastupanje interesa dva autonomna entiteta i tri konstitutivna naroda u BiH. Ovaj sistem, osim toga što čuva mir i stabilnost među narodima u BiH, pomaže i doprinosi bezbjednosti BiH i Evrope time što pomaže da se spriječi koncentracija moći u rukama bilo kog radikalnog političkog pokreta, islamističkog ili nekog drugog”, ukazuje se u drugom dijelu Izvještaja.
Republika Srpska u 31. izvještaju Savjetu bezbjednosti UN konstatuje da je, s obzirom na to da je EU odlučila da otvori pristupne pregovore sa BiH, krajnje vrijeme da se OHR zatvori i da strane sudije u Ustavnom sudu BiH budu zamijenjene državljanima BiH, kako to traži EU.
“EU je unija suverenih država, a ne protektorata, a EU je jasno stavila do znanja da je postojanje stranog službenika koji tvrdi da ima široku diktatorsku vlast nad građanima BiH štetno za kretanje BiH u EU. OHR se mora zatvoriti da bi BiH bila demokratska zemlja koja živi pod vladavinom prava i u skladu sa ljudskim pravima”, navodi se u Izvještaju.
Takozvana “bonska ovlašćenja”, navodi se u Izještaju, predstavljaju šokantnu zloupotrebu vladavine prava, te da bi, čak i da je Kristijan Šmit legitimno imenovan na poziciju visokog predstavnika, što nije, donošenje zakona BiH odlukama bilo nečuveno i flagrantno narušavanje suvereniteta i demokratskog ustavnog poretka BiH.
“Ne može biti očiglednije da neizabrani stranac koji donosi zakone bez međunarodnog nadzora i bez ikakvih ovlašćenja drsko krši Ustav BiH, koji uspostavlja i garantuje demokratski ustavni sistem u kom zakone donosi samo zakonodavna vlast. Štaviše, ništa ni nalik takvim diktatorskim ovlašćenjima nije navedeno niti se implicira pa čak ni ne razmatra ni u jednom dijelu Dejtonskog sporazuma kao ni u bilo kom drugom izvoru međunarodnog ili domaćeg prava”, naglašava se u Izvještaju.
Štaviše, prisustvo stranca koji prisvaja diktatorska ovlašćenja već dugo usporava razvoj političke kulture BiH, što su prepoznali čak i bivši visoki predstavnici, a Šmitova nelegitimna vladavina posebno je destruktivna i destabilizujuća.
U dokumentu se ukazuje da Šmitove nepromišljene odluke, prijetnje i druga uplitanja izazivaju krize jednu za drugom u BiH od njegovog dolaska.
“Prisustvo neizabranog stranca koji prisvaja neograničena autokratska ovlašćenja u BiH sasvim je očigledno štetno za put BiH ka članstvu u EU. Lider najveće hrvatske stranke u BiH Dragan Čović nedavno je rekao da je `uvjeren da otvaranje pregovaračkog procesa u suštini znači izmještanje institucije visokog predstavnika iz BiH`. Ministar inostranih poslova BiH Elmedin Konaković priznao je da BiH `neće ući u EU sa OHR-om`”, podsjeća se u Izvještaju.
U ovom dokumentu se ističe da teško da se može reći da zemlja u kojoj neizabrani stranac nameće zakone odlukama ima institucije koje garantuju demokratiju i da takva zemlja ni izdaleka se ne može okarakterisati kao garant vladavine prava.
“Kao što je već objašnjeno, ne postoji pravni osnov za bonska ovlašćenja, ni u Ustavu BiH niti u bilo kom drugom izvoru prava, a Šmit se i dalje drži odluke kojom je zabranjen svaki sudski postupak kojim se `na bilo koji način dovodi u pitanje` njegova bilo koja odluka. Ustavni sud BiH kojim dominiraju stranci odbija da poštuje osnovne odredbe Ustava, poput onih koje zahtijevaju da se zakoni donose demokratskim putem”, konstatuje se u Izvještaju.
Iz Republike Srpske naglašavaju da ključni element 14 prioriteta EU za evropske integracije BiH je da strane sudije u Ustavnom sudu BiH budu zamijenjene državljanima BiH.
“Prema odredbama Ustava BiH, strane sudije trebalo je da budu zamijenjene državljanima BiH prije nekoliko decenija, ali se bošnjačke političke stranke i njihovi saveznici u međunarodnoj zajednici opiru ovim promjenama da bi zadržali BiH u stanju potčinjene kolonije”, navodi se u Izještaju.
U ovom dokumentu se dodaje da je zapanjujuće što SAD agresivno potkopavaju politiku EU i integraciju BiH u EU odlučnim protivljenjem ovoj reformi, koja je već odavno zadocnjela.
“U govoru koji je u februaru održao u Sarajevu, pomoćnik američkog državnog sekretara DŽejms O`Brajen iznio je bizarnu tvrdnju da strane sudije moraju ostati jer `sudovi u BiH tumače jurisprudenciju Evropskog suda za ljudska prava, pa je važno da sudije koje poznaju tu jurisprudenciju sjede u Sudu`. Očigledno je da ustavni sudovi u većini evropskih zemalja tumače jurisprudenciju Evropskog suda za ljudska prava, samo što se O’Brajen nikada ne bi usudio da sugeriše da te zemlje rezervišu jednu trećinu sudijskih mjesta u ustavnom sudu za strance”, ističe se u Izvještaju.
U Izvještaju se ukazuje da je O`Brajen tako uvrijedio cjelokupnu pravnu kulturu BiH, implicirajući da su sve sudije u BiH toliko neupućene i nekompetentne da nisu u stanju da tumače jurisprudenciju Evropskog suda za ljudska prava.
Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković uputio je generalnom sekretaru UN i članicama Savjeta bezbjednosti 31. izvještaj Republike Srpske koji se odnosi na period oktobar 2023 – april 2024. godine i u kojem Vlada, kao i u dosadašnjim izvještajima, izražava svoja viđenja o ključnim pitanjima i problemima sa kojima se suočava BiH, a s ciljem razjašnjavanja svojih stanovišta članovima Savjeta bezbjednosti i međunarodne zajednice.
