Zavod za zapošljavanje Republike Srpske trenutno provodi tri programa zapošljavanja vrijednosti veće od 15 miliona maraka, a u planu je i uvođenje programa “Garancija za mlade” koji će omogućiti unaprijeđenu individualizovanu podršku mladima. Potvrdio je to za Princip.news direktor Zavoda Damjan Škipina. Škipina, koji je i poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske u intervjuu za naš portal govorio je i o razvoju Pala kao turističke destinacije i povoljnog mjesta za život.
Princip: Gospodine Škipina, koji su to najznačajniji projekti koje je realizovao Zavod za zapošljavanje Republike Srpske u ovoj godini?
Škipina: Zadovoljan sam što se svi započeti programi zapošljavanja pokazuju kao izvanredna podrška smanjenju broj nezaposlenih u Republici Srpskoj. Zahvaljujući subvencijama Vlade Republike Srpske u 2024. godini Zavod za zapošljavanje sprovodi programe zapošljavanja definisane Akcionim planom zapošljavanja Republike Srpske za 2023. godinu, sa čijom se implementacijom krenulo krajem prošle godine, te je najveći dio realizacije poslova po tom programu prenesen u ovu godinu. Trenutno sprovodimo tri programa zapošljavanja, za koja su namjenjena sredstva u ukupnom iznosu većem od 15 miliona KM, od čega je četiri miliona KM planirano za finansiranje nastavka realizacije Programa podrške zapošljavanju i samozapošljavanju djece poginulih boraca, demobilisanih boraca i ratnih vojnih invalida „Zajedno do posla”, započetog još 2022. godine. Za ostale programe zapošljavanja opredjeljeno je više od 11 miliona KM, i to kroz Program podrške privredi putem povrata uplaćenih poreza i doprinosa za novo zapošljavanje radnika u vrijednosti od 5 miliona KM za 1.527 novozaposlenih lica, a realizujemo i Program podrške zapošljavanju Roma u Republici Srpskoj, finansiran sredstvima granta Ministarstva za ljudska prava i izbjeglice BiH. Zaključno sa 30. junom ove godine po navedenim programima zaposlena su 1.774 lica, za šta su utrošena sredstva u iznosu od više od pet miliona KM, a u narednom periodu očekuje se realizacija preostalih zapošljavanja po programima iz 2023. godine. Zadovoljstvo mi je da najavim i uvođenje programa „Garancija za mlade“ za koji trenutno sprovodimo pripreme i čija pilot faza, u saradnji sa Međunarodnom organizacijom rada, treba da počne u Republici Srpskoj početkom 2026. godine na području filijale Prijedor. ”Garancija za mlade“ podrazumjeva da mladi do 30 godina starosti dobiju kvalitetnu ponudu za posao, nastavak obrazovanja ili praksu u roku od četiri mjeseca od ulaska u status nezaposlenosti, odnosno završetka formalnog obrazovanja. Obaveza Zavoda za zapošljavanje je da pruži unaprijeđenu individualizovanu podršku mladima koji su obuhvaćeni programom, kao i da realizuje posebno osmišljene mjere finansijske podrške. Mislim da je riječ o izuzetno značajnom programu za naše mlade ljude i vjerujem da će poslije Prijedora te mjere biti sprovodive i u drugim opštinama širom Republike Srpske.
Princip: Koje aktivnosti su planirane u drugoj polovini godine?
Škipina: U drugoj polovini 2024. godine Zavod će raditi na implementaciji programa zapošljavanja u skladu sa Akcionim planom zapošljavanja Republike Srpske za 2024. godinu, koji je upravo donesen. U fokusu tih programa je zapošljavanje ugroženih i teško zapošljivih kategorija nezaposlenih lica među kojima su djeca poginulih booraca, demobilisani borci, ratni vojni invalidi, mladi u starosnoj grupi od 15 do 30 godina, kao i dugotrajno nezaposlena lica koja traže posao 12 mjeseci ili više, niskokvalifikovane osobe (sa srednjom školom ili manje), osobe starije od 40 godina, žene koje se vode na evidenciji nezaposlenih duže od šest mjeseci, osobe sa invaliditetom, bivši korisnici domova za djecu bez roditeljskog staranja, žrtve nasilja, samohrani roditelji i roditelji teško bolesne djece bez obzira na dužinu nezaposlenosti. Tu je i nastavak aktivnosti na uvođenju spomenutog programa „Garancije za mlade“. Ono što je veoma važan iskorak u našem radu jeste dalje sprovođenje digitalizacije određenih funkcija Zavoda za zapošljavanje, kao i izrada novog unaprijeđenog veb sajta Zavoda, putem kojeg ćemo nezaposlenim licima značajno olakšatati pronalaženje posla. Takođe, u nastavku godine sprovešćemo obuke za zaposlene Zavoda za samostalno sprovođenje procesa evaluacije i analize aktivnih mjera zapošljavanja, kako bismo u budućnosti što efikasnije planirali one mjere koje daju najbolje rezultate.
Princip: Koliko je na evidenciji Zavoda nezaposlenih lica? Sa kojim zanimanjem je najviše nezaposlenih?
Škipina: Mogu da izrazim zadovoljstvo što se trend smanjenja broja nezaposlenih u Republici Srpskoj nastavlja. O tome svjedoči podatak da je zaključno sa 30. junom ove godine, na evidenciji nezaposlenih lica registrovano je 56.056 lica, što je za 4.263 lica ili za više od 7% manje nego u istom periodu prošle godine kada je taj broj prelazio 60.000. Taj trend smanjenja broja nezaposlenih je primjetan i u ovom periodu, budući da je u junu broj nezaposlenih lica bio za 370 manji nego u maju ove godine. Trenutna stopa nezaposlenosti u Republici Srpskoj, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku za prvo tromjesečje ove godine je jednocifrena i iznosi 9,3 procenata. Gledajući strukturu nezaposlenih sa visokim obrazovanjem u Republici Srpskoj najviše je nezaposlenih diplomiranih ekonomista i pravnika. Sa četvrtim stepenom najbrojniji su ekonomski tehničari i maturanti gimnazije, a kada je riječ o trećem stepenu najviše je nezaposlenih prodavaca, bravara i automehaničara.
Princip: Vi ste i poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske. Koliko je, po vašem mišljenju, rad u parlamentu Srpske donio benefita opštini Pale odakle dolazite? Da li su na osnovu toga pokrenuti ili ubrzani određeni projekti u Palama?
Škipina: Kao narodni poslanik i predstavnik svih građana Pala u Narodnoj skupštini, mogu da izrazim zadovoljstvo što su Vlada Srpske, podrškom našim projektima u prethodnih 8 godina u iznosu od 36 miliona KM, kao i Skupština pojedinim zakonima, omogućili konstantan razvoj Pala, posebno u oblasti turizma, ugostiteljstva i građevinske industrije. Zahvaljujući predsjedniku Miloradu Dodiku, premijeru Radovanu Viškoviću, i srpskom članu predsjedništva BiH Željki Cvijanović, kao i rukovodstvu Grada Istočno Sarajevo, koji su u svom prošlom i sadašnjem mandatu prepoznali potencijale olimpijske Jahorine i Pala, bilježimo konstantan rast opštinskog budžeta i lokalne privrede, koji i te kako pozitivno utiču i na ekonomski boljitak Republike Srpske. Zahvaljujući turizmu, koji je ključna grana u razvoju naše opštine, opština Pale se na regionalnoj mapi upisala kao vodeća turistička destinacija , ali i kao mjesto poželjno za ulaganje, a samim tim i otvaranje novih radnih mjesta. Teško je nabrojati sve projekte koji pozitivno utiču na kvalitet života naših sugrađana. Neki od njih su milionska ulaganja u Olimpijski centar ”Jahorina” i kompletnu infrastrukturu, zahvaljujući kojoj gosti ove planine i naše opštine ovdje mogu udobno zimovati i ljetovati, zatim investiranje u komunalnu infrastrukturu i putne saobraćajnice u više mjesnih zajednica i adaptacije prostorija Osnovne škole ”Mokro” za odjeljenje dječjeg vrtića ”Bubamara”, sve u cilju da Pale budu što čistija i zdravija sredina za život. Trenutno su u toku investicije i radovi za koje je Vlada, pored gore navedene cifre uložila 20 miliona KM.
Princip: Da li su Pale dovoljno razvijene i koje su njene najveće prednosti?
Škipina: Naravno da uvijek ima mjesta za više i bolje. Pored turizma koji treba da nastavimo da razvijamo i u koga i dalje treba da ulažemo, Pale imaju izvanredan poljoprivredni potencijal koji i te kako možemo i moramo da iskoristimo budući da je tržište za plasman domaćih poljoprivrednih proizvoda upravo ovdje, u brojnim ugostiteljskim objektima i hotelima koji bilježe stotine hiljada noćenja. Nema smisla da hranu za naše goste – sir, kajmak, pršut, povrće, nabavljamo sa strane, kada tu hranu mogu proizvesti naša domaćnistva, vrijedni domaćini i njihove porodice. Vjerujem da bismo subvencijama mogli podstaći lokalno stanovništvo da se posveti poljoprivredi kao isplativoj djelatnosti od koje se može dobro živjeti i ostati na svojoj zemlji, a koja će značajno unapriojediti i turizam pa bismo imali višestruke koristi od toga. Treba napomenuti da su ulaganja u opštinu Pale konstantna i ne prestaju. Opština je u 2016. godini u razvoj i unapređenje Pala uložila ukupno 1.564.597,00 KM, u 2017. ukupno je uloženo 2.468.273,00 KM, u 2018. godini ta cifra je porasla na 3.482.894,00 KM, 2019. godine – 3.247.863,00 KM, 2020. godine uloženo je čak 7.501.205,00 KM, 2021. godine – 2.685.623,00 KM, 2022. godine – 6.432.355,00 KM, 2024. godine – 4.987.451,00 KM. Dakle, u ovom periodu 2019 – 2023. godine uloženo je ukupno 32.370.261,00 KM. Kada ovim ciframa dodamo podatak da je Vlada Republike Srpske u opštinu Pale do sada uložila ukupno 36 miliona KM, te da su trenutno aktuelni radovi i investicije u vrijednosti od 20 miliona KM, vidimo da su Pale opština u koju se ulaže redovno i koja polako napreduje i ide naprijed.
Princip: Kako vidite Pale u budućnosti, da li su u planu još neki kapitalni projekti koji bi dodatno razvili opštinu i privukli veći broj ljudi da izaberu Pale za mjesto za život?
Škipina: Podsjetiću na podatak da će budžet opštine Pale u 2024. godini biti istorijski i iznosiće 27 miliona KM, što omogućava dalji nastavak ulaganja u kapitalne projekte. Planirana je izgradnja najsavremenije Gondole koja će povezati Pale i Jahorinu, završetak sportskog kompleksa ”Peki”, te izgradnja zgrade Fakulteta za fizičko vaspitanje i sport. Ono što je od životne važnosti svih nas, građana Pala, je izmještanje i izgradnja ”Toplane”, kao i izgradnja dječjeg vrtića, što mene kao oca dvoje male djece posebno raduje jer u Palama stalno raste potreba za brojem mjesta u vrtićima. Nikako ne smijemo zaboraviti i to da su Pale studentski grad i da su ovdje smješteni fakulteti – Filozofski, Pravni, Ekonomski i Fakultet fizičkog vaspitanja i sporta. To nam sve govori da su Pale mjesto gdje se djeca rađaju, a mladi, uprkos trendovima migracija koji su prisutni svuda, imaju želju da ovdje žive i rade. To je i najvažnije – da Pale budu opština koja ima budućnost za nas koji ovdje živimo i za našu djecu, koja će u Palama moći da studiraju, i da se ovdje zaposle, ili da pokrenu neki preduzetnički posao u jednom perspektivnom okruženju. Vjerujem da je uz kontinuitet saradnje opštinske i republičke vlasti, uz podršku predsjednika Dodika i Vlade Republike Srpske to sasvim izvjesno i da nam to daje vjetar u leđa.
